Smrt Majke Jugovića jedna je od najlepših srpskih epskih balada. Pesma je kosovske tematike, baladičnog tona i izuzetno visoke umetničke vrednosti
Zabeležio ju je i poslao Vuku Lukijan Mušicki u vreme kada je bio episkop u Karlovcu, u Vojnoj krajini.
Majka Jugovića odlazi na Kosovo, posle Kosovskog boja, gde zatiče mrtva tela svojih 9 sinova i muža Juga Bogdana. Kroz celu pesmu bol Majke gradacijski raste i kulminira njenom smrću na kraju pesme.
U pesmi je snažnim emocijama opevana materinska bol bez suza, koja u jednom trenutku prelazi u brigu za sinovnjljevog konja, Damjanovog Zelenka, koji i sam tuguje za izgubljenim gospodarom.
Gavrani, ptice zloslutnice, sa krvavog bojišta bacaju majci u krilo istrgnutu ruku sina Damjana. Ruku, po venčanoj burmi, prepoznaje ljuba Damjanova, te u Majci budi sećanje na detinjstvo sina, koji izaziva takav bol od koga Majka Jugovića preživeti ne može.
Ljubav majke Jugovića prema sinovima je bila ogromna, a bol zbog njihovog gubitka još veći. Iako je bila jaka i izdržljiva nije mogla da preboli smrt svojih sinova i njemo srce puklo od žalosti. Ljubav majke Jugovića prema svojim sinovima je simbol majčinske ljubavi koja nema granice i koja se ne može izmeriti.
SMRT MAJKE JUGOVIĆA
Mili bože, čuda velikoga!
Kad se sleže na Kosovo vojska,
U toj vojsci devet Jugovića
I deseti star Juže Bogdane;
Boga moli Jugovića majka,
Da joj Bog da oči sokolove
I bijela krila labudova,
Da odleti nad Kosovo ravno,
I da vidi devet Jugovića
I desetog star-Juga Bogdana.
Što molila Boga domolila:
Bog joj dao oči sokolove
I bijela krila labudova,
Ona leti nad Kosovo ravno,
Mrtvi nađe devet Jugovića
I desetog star-Juga Bogdana,
I više nji devet bojni koplja,
Na kopljima devet sokolova,
Oko koplja devet dobri konja,
A pored nji devet ljuti lava.
Tad’ zavrišta devet dobri konja,
I zalaja devet ljuti lava,
A zaklikta devet sokolova;
I tu majka tvrda srca bila,
Da od srca suze ne pustila,
Već uzima devet dobri konja,
I uzima devet ljuti lava,
I uzima devet sokolova,
Pak se vrati dvoru bijelome.
Daleko je snae ugledale,
Malo bliže pred nju išetale,
Zakukalo devet udovica,
Zaplakalo devet sirotica,
Zavrištalo devet dobri konja,
Zalajalo devet ljuti lava,
Zakliktalo devet sokolova;
I tu majka tvrda srca bila,
Da od srca suze ne pustila.
Kad je bilo noći u po noći,
Al’ zavrišta Damjanov zelenko;
Pita majka Damjanove ljube:
“Snao moja, ljubo Damjanova!
“Što nam vrišti Damjanov zelenko?
“Al’ je gladan šenice bjelice,
“Ali žedan vode sa Zvečana?”
Progovara ljuba Damjanova:
“Svekrvice, majko Damjanova!
“Nit’ je gladan šenice bjelice,
“Niti žedan vode sa Zvečana,
“Već je njega Damjan naučio
“Do po noći sitnu zob zobati,
“Od po noći na drum putovati;
“Pak on žali svoga gospodara
“Što ga nije na sebi donijo.”
I tu majka tvrda srca bila,
Da od srca suze ne pustila.
Kad u jutru danak osvanuo,
Ali lete dva vrana gavrana,
Krvava im krila do ramena,
Na kljunove b’jela pjena trgla;
Oni nose ruku od junaka
I na ruci burma pozlaćena,
Bacaju je u krioce majci;
Uze ruku Jugovića majka,
Okretala, prevrtala s njome,
Pa dozivlje ljubu Damjanovu:
“Snao moja, ljubo Damjanova!
“Bi l’ poznala, čija j’ ovo ruka?”
Progovara ljuba Damjanova:
“Svekrvice, majko Damjanova!
“Ovo j’ ruka našega Damjana,
“Jera burmu ja poznajem, majko,
“Burma sa mnom na vjenčanju bila.”
Uze majka ruku Damjanovu,
Okretala, prevrtala s njome,
Pak je ruci tijo besjedila:
“Moja ruko, zelena jabuko!
“Gdje si rasla, gdje l’ si ustrgnuta!
A rasla si na kriocu mome,
“Ustrgnuta na Kosovu ravnom!”
Nadula se Jugovića majka,
Nadula se, pa se i raspade
Za svojije devet Jugovića
I desetim star-Jugom Bogdanom.
Izvor: opanak.rs
No comments
Post a Comment